Bộ Óc Điện Tử - Chương 4
Chapter 4: Cuộc Cách Mạng Phần Mềm
Cambridge, Massachusetts, năm 1954
Trong một căn phòng nhỏ tại Đại học Harvard, John Backus, một nhà toán học trẻ đầy nhiệt huyết, đang đứng trước một bảng đen đầy những ký hiệu và dòng lệnh phức tạp. Xung quanh anh là một nhóm sinh viên và đồng nghiệp đang chăm chú lắng nghe. Trên bàn, một chiếc máy tính IBM 701 đang chờ đợi những lệnh tiếp theo.
John Backus: “Các bạn có thấy không? Việc viết mã máy tính hiện tại quá phức tạp và mất thời gian. Chúng ta cần một ngôn ngữ lập trình dễ hiểu hơn, thứ mà con người có thể đọc và viết dễ dàng.”
Một trong những sinh viên ngồi phía trước giơ tay.
Sinh viên: “Nhưng làm sao chúng ta có thể tạo ra một ngôn ngữ như vậy? Mã máy tính phải cực kỳ chính xác và chi tiết để máy tính hiểu được.”
John Backus: (mỉm cười) “Đó chính là thách thức. Nhưng tôi tin rằng chúng ta có thể làm được. Hãy tưởng tượng, thay vì viết hàng trăm dòng lệnh máy, bạn chỉ cần viết vài dòng trong một ngôn ngữ gần gũi với tiếng Anh, và hệ thống sẽ tự động chuyển đổi nó thành mã máy.”
Cả phòng im lặng trong giây lát khi mọi người cố gắng hình dung ra điều mà Backus đang mô tả. Một sinh viên khác, với ánh mắt rực sáng, lên tiếng.
Sinh viên 2: “Nếu chúng ta có thể làm điều đó, thì sẽ mở ra rất nhiều cơ hội. Không chỉ các nhà khoa học mà cả những người bình thường cũng có thể lập trình.”
John Backus: (gật đầu) “Đúng vậy. Và tôi tin rằng với sự cố gắng của chúng ta, ngôn ngữ này sẽ trở thành tiêu chuẩn mới. Tôi đã bắt đầu đặt những nền móng đầu tiên và gọi nó là FORTRAN – FORmula TRANslation. Đây sẽ là ngôn ngữ lập trình đầu tiên có thể thực sự cách mạng hóa cách chúng ta tương tác với máy tính.”
New York, Mỹ, năm 1957
Trong trụ sở của IBM, một nhóm kỹ sư và nhà khoa học đang tụ tập xung quanh một chiếc máy tính IBM 704. Trước mặt họ là một loạt các thẻ đục lỗ và bảng điều khiển. John Backus, bây giờ là trưởng dự án FORTRAN, đang đứng chỉ huy toàn bộ quá trình.
Kỹ sư: “John, tất cả đã sẵn sàng. Chúng ta có thể chạy chương trình FORTRAN đầu tiên trên IBM 704.”
Backus gật đầu và ra hiệu cho kỹ sư điều khiển.
John Backus: “Tốt, hãy bắt đầu. Đây là thời điểm mà chúng ta sẽ thấy liệu công sức của chúng ta có thực sự tạo ra sự khác biệt không.”
Kỹ sư nhấn nút và máy tính bắt đầu hoạt động. Các thẻ đục lỗ được đưa vào máy, và hệ thống bắt đầu chuyển đổi các dòng lệnh FORTRAN thành mã máy. Trên màn hình, các dòng lệnh xuất hiện và biến mất, biểu thị việc xử lý dữ liệu diễn ra mượt mà.
Một lát sau, kết quả xuất hiện trên màn hình.
Kỹ sư: (vui mừng) “Chương trình đã chạy thành công! FORTRAN đã hoạt động đúng như chúng ta mong đợi.”
Backus mỉm cười, cảm giác hài lòng tràn ngập trong lòng. Anh quay sang đồng nghiệp của mình.
John Backus: “Đây mới chỉ là khởi đầu. FORTRAN sẽ thay đổi cách chúng ta lập trình, và nó sẽ trở thành công cụ mạnh mẽ giúp các nhà khoa học, kỹ sư và rất nhiều người khác đạt được những thành tựu lớn.”
Cambridge, Massachusetts, năm 1963
Tại MIT, một nhóm nhà khoa học đang tụ tập trong phòng thí nghiệm, nơi mà máy tính LINC đang hoạt động. Dennis Ritchie, một lập trình viên trẻ đầy tham vọng, đang trao đổi với giáo sư của mình về việc phát triển một ngôn ngữ lập trình mới.
Dennis Ritchie: “Chúng ta cần một ngôn ngữ không chỉ dễ sử dụng mà còn phải mạnh mẽ và linh hoạt, có thể làm việc trên nhiều hệ thống máy tính khác nhau.”
Giáo sư: “Đúng vậy, Dennis. Những ngôn ngữ như FORTRAN và COBOL đã giúp ích rất nhiều, nhưng chúng còn bị giới hạn bởi cấu trúc phần cứng. Chúng ta cần một ngôn ngữ có thể tương thích với mọi hệ thống.”
Dennis Ritchie: “Tôi đã nghĩ về điều này rất nhiều. Chúng ta có thể phát triển một ngôn ngữ mà tôi tạm gọi là ‘C’. Nó sẽ đơn giản, nhưng đủ mạnh để tương tác với phần cứng mà không cần phải chỉnh sửa nhiều.”
Giáo sư nhìn Dennis với sự hào hứng.
Giáo sư: “Đó là một ý tưởng tuyệt vời, Dennis. Hãy bắt tay vào việc phát triển nó ngay lập tức. Ngôn ngữ này sẽ trở thành nền tảng cho những hệ điều hành và phần mềm trong tương lai.”
California, năm 1975
Trong một nhà để xe tại Palo Alto, Bill Gates và Paul Allen, hai chàng trai trẻ với đam mê công nghệ mãnh liệt, đang cắm cúi viết mã trên một chiếc máy tính Altair 8800. Họ vừa mới nhận được vi xử lý Intel 8080 và đang thử nghiệm một ngôn ngữ lập trình mới mà họ đặt tên là BASIC.
Bill Gates: “Paul, mình nghĩ rằng BASIC sẽ là chìa khóa để đưa máy tính cá nhân đến với đại chúng. Ngôn ngữ này đơn giản, ai cũng có thể học và sử dụng nó để viết chương trình.”
Paul Allen: “Đúng vậy, Bill. Với BASIC, chúng ta có thể đưa sức mạnh của máy tính vào tay mọi người, không chỉ các kỹ sư hay nhà khoa học.”
Gates gõ những dòng lệnh cuối cùng và nhấn Enter. Chiếc máy tính Altair bắt đầu xử lý chương trình, và sau vài giây, kết quả hiện lên trên màn hình.
Bill Gates: (với nụ cười rạng rỡ) “Nó hoạt động rồi! Đây là bước đầu tiên để chúng ta mang máy tính cá nhân đến mọi gia đình.”
Paul Allen cũng mỉm cười, cảm giác phấn khích lan tỏa.
Paul Allen: “Bill, chúng ta đã thực sự tạo ra điều gì đó lớn lao. Đây sẽ là cuộc cách mạng phần mềm, và chúng ta sẽ đứng ở trung tâm của nó.”
Chương 4 kết thúc với sự xuất hiện của những ngôn ngữ lập trình đã làm thay đổi cách con người tương tác với máy tính. Từ FORTRAN đến BASIC, cuộc cách mạng phần mềm không chỉ làm cho máy tính trở nên dễ sử dụng hơn mà còn mở ra vô số khả năng mới. Những người tiên phong như John Backus, Dennis Ritchie, và Bill Gates đã đặt nền móng cho một thế giới nơi mà phần mềm trở thành linh hồn của máy tính, làm cho chúng trở nên sống động và hữu ích trong mọi khía cạnh của cuộc sống.
